Παιδαγωγικό πλαίσιο της εξ αποστάσεως μάθησης στο Πανεπιστήμιο Frederick

Το παιδαγωγικό πλαίσιο το οποίο διέπει τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των εξ αποστάσεως προγραμμάτων σπουδών/ μαθημάτων, αναπτύχθηκε μετά την επίλυση των ακόλουθων κρίσιμων ζητημάτων: 1) την τοποθεσία των υποψήφιων φοιτητών/τριων (τοπικών ή/και ευρωπαϊκών ή/και διεθνών φοιτητών/τριων), 2) σύγχρονες διεθνείς τάσεις και ερευνητικές εξελίξεις σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού και παράδοσης των προγραμμάτων εξ αποστάσεως μάθησης, και 3) απαιτήσεις του Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ) και του Κυπριακού Συμβουλίου Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.) όσον αφορά τη διαπίστευση των προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τις αναγνωρίσεις πτυχίων που χορηγούνται από τέτοια προγράμματα.

Πυλώνες Παιδαγωγικού Πλαισίου - Το Παιδαγωγικό πλαίσιο αποτελείται από τους ακόλουθους τρεις πυλώνες:

• Καθοδηγούμενη Διαδικτυακή Μάθηση και Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακές Δραστηριότητες) (υποχρεωτική και προαιρετική βιβλιογραφία/περιεχόμενο και ψηφιακό/πολυμεσικό υλικό)
• Δυναμική διαδικτυακή αλληλεπίδραση (Εβδομαδιαίες Μαθησιακές Δραστηριότητες - Επικοινωνία)
• Αξιολόγηση (Τελική, Διαμορφωτική/Συνεχής και Αυτοαξιολόγηση – Εβδομαδιαίες Μαθησιακές Δραστηριότητες)

Καθοδηγούμενη Μάθηση & Εκπαιδευτικό Υλικό

Στόχος των δραστηριοτήτων της καθοδηγούμενης μάθησης είναι να εισαγάγει και να εξηγήσει τις βασικές έννοιες για κάθε μάθημα. Οι δραστηριότητες αυτές έχουν ως στόχο να συμμετάσχουν οι φοιτητές/τριες στη μελέτη, ανάγνωση, παρακολούθηση ή ακρόαση, μόνιμου, στατικού, διαδικτυακού περιεχομένου. Το περιεχόμενο αυτό περιλαμβάνει ηλεκτρονικά βιβλία, διδακτικά εγχειρίδια, βιβλία, κεφάλαια τόμων, άρθρα σε επιστημονικά ή άλλα περιοδικά, πολυμεσικό υλικό, εκπαιδευτικό υλικό ανοικτής πρόσβασης, σημειώσεις, αναγνώσεις από ποικίλες πηγές. Η υποχρεωτική βιβλιογραφία θα πρέπει να είναι διαθέσιμη μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας (νοουμένου ότι τηρούνται οι αρχές για τα πνευματικά δικαιώματα) και όπου υπάρχει ανάγκη για αγορά/δανεισμό βιβλίων από τους διδασκόμενους αυτό γίνεται με φειδώ.

Εκτός από τα πιο πάνω δίνεται στους/στις φοιτητές/τριες εκπαιδευτικό περιεχόμενο, ή διαφορετικά ψηφιακό/ πολυμεσικό υλικό το οποίο  περιλαμβάνει ψηφιακή βιβλιογραφία, links, open access resources (OERs), eBooks, βίντεο, κ.λπ. Επίσης, στο ψηφιακό/ πολυμεσικό υλικό ανήκουν και οι καταγραφές (recordings) των τηλεσυναντήσεων και τηλεδιαλέξεων που πραγματοποιούνται μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας ή/και άλλα εκπαιδευτικά βίντεο, που ετοιμάζει το διδακτικό προσωπικό της Θεματικής Ενότητας. Επίσης, το ψηφιακό/πολυμεσικό υλικό περιλαμβάνει διαφόρων μορφών παρουσιάσεις: απλές, με σημειώσεις, αφηγηματικές παρουσιάσεις, βιντεομαθήματα, διαδραστικές παρουσιάσεις και διαδραστικά βίντεο, ηχητικά αρχεία, προσομοιώσεις, εικονικά περιβάλλοντα μάθησης, διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια, διαδραστικά σενάρια για λύση προβλήματος ή άλλες πηγές πολυμέσων για την παράδοση υλικού (π.χ. tutorials). Το περιεχόμενο που περιλαμβάνεται σε ένα μάθημα είναι πλούσιο και σύγχρονο, δεδομένου ότι παρακολουθείται και επανεξετάζεται συνεχώς από τους δημιουργούς.

Τα περιεχόμενα της καθοδηγούμενης μάθησης διαχωρίζονται σε «υποχρεωτικά», αυτά δηλαδή που πρέπει να μελετηθούν από τους/τις φοιτητές/τριες ή «συμπληρωματικά/προαιρετικά», αυτά τα οποία μπορούν να μελετηθούν σε εθελοντική βάση από φοιτητές/τριες που επιθυμούν να εμβαθύνουν στις θεματικές ενότητες του μαθήματος. Η συμπληρωματική/ προαιρετική βιβλιογραφία συμπεριλαμβάνει συλλογή πρόσθετων βιβλιογραφικών τίτλων, ενδεικτική για περαιτέρω μελέτη, που όμως δεν αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τις εξετάσεις της Θεματικής Ενότητας. Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές/τριες αναμένεται επίσης να συμμετάσχουν ανεξάρτητα (ανεξάρτητη μάθηση) σε περαιτέρω δραστηριότητες μελέτης. Οι δραστηριότητες αυτές απαιτούν από τους φοιτητές/τριες να μελετήσουν επιπρόσθετες δημοσιεύσεις εντός του τομέα (δηλαδή αναγνώσεις που υπερβαίνουν το βασικό περιεχόμενο που περιλαμβάνεται στις δραστηριότητες της Καθοδηγούμενης Διαδικτυακής Μάθησης). Αυτό το περιεχόμενο περιλαμβάνει άρθρα εφημερίδας ή βασικά κείμενα στο συγκεκριμένο πεδίο, διαδικτυακά βίντεο ή podcasts των θεωρητικών εντός του τομέα και κάθε άλλο περιεχόμενο που οι φοιτητές/τριες θα εντοπίσουν, από τους αμέτρητους διαδικτυακούς πόρους που διατίθενται. Συνεπώς, τα μαθήματα σχεδιάζονται προσεκτικά με σκοπό την ενθάρρυνση και την παρακίνηση των φοιτητών/τριών για ανεξάρτητη μελέτη.

Δυναμική Διαδικτυακή Αλληλεπίδραση

Οι εβδομαδιαίες δραστηριότητες της δυναμικής διαδικτυακής αλληλεπίδρασης εμπλέκουν τους διδασκομένους σε διαδικτυακές συζητήσεις και συνεργασίες. Δεν συμβάλλουν όλες άμεσα στην αξιολόγηση. Οι διαδικτυακές δραστηριότητες αλληλεπίδρασης έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο,  ώστε να τους παρέχουν ευκαιρίες να συζητήσουν, να  αλληλεπιδράσουν, να ανταλλάξουν απόψεις, να προβούν σε κριτική, και να εξετάσουν την κατανόησή τους στις βασικές έννοιες που παρουσιάστηκαν κατά την παράδοση ενός μαθήματος, όπως επίσης και να συνεργαστούν για ανάπτυξη υλικού/ εργασιών.

Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνονται διαδικτυακές διαλέξεις (συνεδρίες με βίντεο και ήχο) από τους/τις διδάσκοντες/ουσες. Οι διαδικτυακές διαλέξεις στοχεύουν στην παράδοση και την εξήγηση περιεχομένου, παρουσιάσεις φοιτητών/τριών, συζητήσεις καθώς και μεταξύ των διδασκόντων/ουσών και των φοιτητών/τριων. Επίσης, μέσα στα πλαίσια των τηλεδιασκέψεων γίνονται ομαδικές εργασίες και συζητήσεις, επίλυση σεναρίων μάθησης, παίξιμο ρόλο, κλπ. Η διάρκεια των τηλεδιασκέψεων ανέρχεται κατά μέσο όρο στις 2 ώρες. Μέσα στο ίδιο πεδίο εφαρμογής, οι δραστηριότητες της δυναμικής διαδικτυακής αλληλεπίδρασης περιλαμβάνουν τη δημιουργία φόρουμ συζήτησης επί των θεμάτων της ενότητας (π.χ. προσωπικές τοποθετήσεις, συζητήσεις μελετών περίπτωσης, κριτικός σχολιασμός ερευνητικών άρθρων), παιχνίδια προσομοιώσεων σε ομάδες, διαδραστικά σενάρια για λύση προβλήματος, τη χρήση διαδικτυακών αρχείων για συνεργασία, την ανάπτυξη wikis για συλλογική συγγραφή περιεχομένου, την αξιοποίηση των ιστολογίων ή/και μικρο-ιστολογίων (π.χ. Twitter) για συζήτηση, επιχειρηματολογία, κριτική, σχολιασμό, ανατροφοδότηση. Οι εξ αποστάσεως διδάσκοντες/ουσες ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν εργαλεία που βρίσκονται στην πλατφόρμα (π.χ. zoom για τηλεδιασκέψεις, φόρουμ συζητήσεων, chat rooms, wikis) καθώς και εργαλεία εκτός της πλατφόρμας (π.χ. ιστολόγια, διαδικτυακά έγγραφα, διαδικτυακοί τοίχοι, wikis). Οι δραστηριότητες αυτές επιτρέπουν στους διδασκόμενους να χτίζουν και να συμμετέχουν σε διαδικτυακές μαθησιακές κοινότητες.